
تولی و تبری
خداوند متعال در ادامهی حدیث معراج میفرماید :
"ای محمد! محبت من بدون تردید شامل کسانی میشود که در راه من یکدیگر را دوست بدارند و در راه من با دیگران قطع رابطه نمایند ..."
خداوند بر اساس حکمتِ خود، انسان را موجودی اجتماعی آفریده است تا در ظرف اجتماع، مورد آزمایش قرار گیرد و از طریق تطبیق دادن روابط اجتماعیش با دستورات الهی، به تکامل روحی و قرب الهی دست یابد.
یکی از مهمترین واجبات دینی، "تولی" است، یعنی مومن اگر فقط بندهی خداست، باید دوستیهایش نیز در راستای دوستی و بندگی خدا باشد، و واجب دیگرمان، "تبری" است؛ مومن نباید با کسانی که رابطهی بندگی با خدا ندارند، رابطهی دوستی برقرار کند.
مومن بهخاطر خدا دوست میدارد و بهخاطر خدا دشمنی میکند، به گونهای که در روایات فرمودهاند که "مگر اساساً دین، چیزی جز حبّ و بغض است؟!"
"محمد رسولالله؛ و الذین معه اشداء علی الکفار رحماء بینهم"
رابطهی دوستی، تدریجاً انسان را به وادی ولایت و تبعیت میکشاند.
خداوند متعال فرموده است : "[ای پیامبر!] بگو اگر خدا را دوست دارید، از من پیروی کنید تا خدا شما را دوست بدارد."
پیروی از کفار با پیروی از خدا و پیامبرش سازگار نیست، به همین جهت در قرآن از "عدم اطاعت از کفار" به "جهاد کبیر" تعبیر شده است.