توکل (از ماده‌ "وکالة") بدین معناست که بنده‌ی مومن، خداوند را تنها تکیه‌گاه خود قرار دهد و همه‌ی امور خود را به او واگذار کند.

خداوند "نعم‌الوکیل" است؛ ولی یک تفاوت بین وکالت خدا و وکالت دیگران وجود دارد؛ وقتی انسانی را وکیل قرار می‌دهیم، او به جای ما اقدام می‌کند؛ ولی وکالت خداوند این‌گونه نیست؛ ما باید کار خود را انجام دهیم ولی بدانیم که این خداست که امور را مقدَّر می‌کند و به سرانجام می‌رساند، بدون آن‌که اختیار از ما سلب شده باشد.

روزی امیرالمومنین(ع) وارد مسجد شدند و عده‌ای را دیدند که با تندرستی ولی بی‌کار در گوشه‌ای نشسته‌اند؛
فرمودند: شما کیستید؟
- ما اهل توکل هستیم.
- شما اهل توکل نیستید؛ شما مفت‌خورید! اگر راست می‌گویید، بگویید توکل، شما را به کجا رسانده؟
- اگر غذایی یافتیم می‌خوریم وگرنه صبر پیشه می‌کنیم.
- این‌که روش سگان است...

گر توکل می‌کنی در کار کن
کشت کن پس تکیه بر جبار کن