
انسان به صورت اجباری یا اختیاری خداوند را می خواند و از او استعانت می جوید. شهید مطهری به حالت اجباری ارزش چندانی قائل نمی شود بلکه به قسم اختیاری آن ارج می نهد؛ «انسان در دو حالت ممکن است خدا را بخواند، یکی در وقتی که اسباب و علل از او منقطع شود و دچار سختی و اضطراب گردد و یکی در وقتی که روح خودش اوج بگیرد و خود، خویشتن را از اسباب و علل منقطع کند. در حال اضطرار و انقطاع اسباب، انسان خودبخود به