
نائینی, از آغاز تحصیل در اصفهان, در محیطی می زیست که کانون آمد و شد رجال مذهبی, سیاسی و علمی بود29. و از همان جا, باب اندیشه سیاسی وتفکر اجتماعی به روی او گشوده و روز به روز بر گستره و ژرفای آن افزوده می شد. در کنار آن, ارتباط صمیمی و گرم وی با سیدجمال الدین اسدآبادی, در رشد و باروری اندیشه سیاسی و اجتماعی او, تأثیر گذاشت30 و همگام با تلاش علمی, از آثار ونوشته های سیاسی و اجتماعی روزگار خویش