یک مثال زیبا برای مقوله فرهنگ این است که فرهنگ، به منزله هوایی است که انسان تنفس می کند؛ اگر این هوا پاک باشد، انسان سالم می ماند؛ اما اگر ناپاک و سمی باشد، هر چه زودتر باید برای آن تدبیری اندیشیده شود، در غیر اینصورت انسان و جامعه را از پای در می آورد.
چند سال قبل بود که مقام معظم رهبری در مورد اجرا شدن سند ۲۰۳۰ در کشور به صورت رسمی هشدار دادند و به صورت قاطع جلوی اجرای آن در کشور ایستادند. در همان مقطع، ایشان از کم کاری شورای عالی انقلاب فرهنگی نسبت به این موضوع گله کردند: «بنده از شورای عالی انقلاب فرهنگی هم گله‌مند هستم؛ آنها باید مراقبت می کردند، نباید اجازه می دادند این کار تا اینجا پیش بیاید که ناچار بشویم ما جلوی آن را بگیریم و ما وارد قضیه بشویم».
در دیدار اخیر با اعضای این شورا نیز معظم له به رویه موجود در شورای عالی انقلاب فرهنگی انتقاد داشته و فرمودند: «با وجود غنا و تراز بالای افراد حاضر در این شورا، اما هویت جمعی شورای‌عالی به تناسب اعضای آن، بروز لازم را ندارد و لازم است تأثیرگذاری شورا در مسائل فرهنگی کشور تقویت شود».
از سوی دیگر، همان گونه که رهبرانقلاب در دیدار اخیر با این شورا نیز فرمودند: «مهمترین نقش و وظیفه این شورا، هدایت فرهنگی کشور و جامعه است». همچنین تولید علم، سبک زندگی، آموزش و پژوهش، فرهنگ عمومی، مهندسی فرهنگی، از جمله حوزه های مهمی هستند که به گفته ایشان، ساماندهی آن در جمهوری اسلامی به شورای عالی انقلاب فرهنگی سپرده شده است.
با این حساب می توان اینگونه گفت که دامنه و حوزه های ورود شورای عالی انقلاب فرهنگی بسیار زیاد است و محدود به یک موضوع خاص نیست؛ هر جایی که به طور مستقیم یا غیر مستقیم مرتبط با موضوع فرهنگ است، باید نشانی از حضور فعال شورای عالی انقلاب فرهنگی در آن وجود داشته باشد.
برای مثال، در جهت سیاستگذاری و هدایت فضای مجازی کشور، شورای عالی فضای مجازی ایجاد شده است، اما از این جهت که فضای مجازی و فرهنگ، دو مقوله جداناپذیر از یکدیگر هستند، بنابراین شورای عالی انقلاب فرهنگی حتی در زمینه هایی مانند فضای مجازی نیز به تناسب می تواند وارد شود. زیرا اموری مانند فرهنگ عمومی و مهندسی فرهنگی کشور بر عهده این شورا است.
در دیدار اخیر، رهبر انقلاب اسلامی با اشاره به سخنان سال گذشته خود در دیدار با هیأت دولت مبنی بر لزوم بازسازی انقلابی ساختار فرهنگی کشور گفتند: «منظور از ساختار، ساختار فرهنگی جامعه و ذهنیت و فرهنگ حاکم بر آن و در یک کلام نرم‌افزاری است که افراد جامعه بر اساس آن در زندگی فردی و جمعی خود عمل می‌کنند».
بر این اساس، یکی از مهمترین وظایف شورای عالی انقلاب فرهنگی و دولت، هم افزایی و تولید این نرم افزار است که ضروری است با کمک حوزه های علمیه و دانشگاه ها صورت گیرد.
همچنین رهبر معظم انقلاب، رصد دائم تغییراتِ معمولاً پنهان فرهنگی و علاج به موقع آنها را از ملزومات بازسازی انقلابی ساختار فرهنگی کشور برشمردند.
اگر این رصد به صورت دائم صورت نگیرد و یا به صورت ناقص صورت گیرد، تصمیم مقتضی نیز گرفته نخواهد شد. در چنین شرایطی ممکن است با سیاهچاله های فرهنگی و ناهنجاری هایی در سطح جامعه روبرو شویم که بیرون آمدن از آنها بسیار سخت و یا گاهی غیر ممکن است!
یک مثال زیبا برای مقوله فرهنگ این است که فرهنگ، به منزله هوایی است که انسان تنفس می کند؛ اگر این هوا پاک باشد، انسان سالم می ماند؛ اما اگر ناپاک و سمی باشد، هر چه زودتر باید برای آن تدبیری اندیشیده شود، در غیر اینصورت انسان و جامعه را از پای در می آورد.
از همین رو ضروری است که شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز همیشه نسبت به این هوایی که مردم و جامعه در آن تنفس می کنند، اهمیت نشان دهد.
اما وضعیت نگران کننده فرهنگ در کشور ما نشان از این دارد که متأسفانه شورای عالی انقلاب فرهنگی در انجام وظایف ذاتی خود، کوتاهی کرده است. نکته مهم اینجاست که این شورا علاوه بر قدرت سیاستگذاری، قدرت اجرایی نیز دارد؛ زیرا تعداد قابل توجهی از دستگاه های اجرایی کشور در این شورا حضور دارند.
از طرفی، وضعیت موجود نشان می دهد که در زمینه فرهنگ، یا رصد دقیقی از سوی شورای عالی انقلاب فرهنگی صورت نمی گیرد و یا اگر هم صورت می گیرد، متناسب با آن، کار انجام نشده است.
نکته پایانی اینکه از منظر مقام معظم رهبری، فرهنگ بر اقتصاد و سیاست تقدم دارد. ایشان سال ۹۲ در دیدار با اعضای شورا فرمودند: «فرهنگ هویت یك ملت است. ارزش های فرهنگی روح و معنای حقیقی یك ملت است. همه چیز مترتب بر فرهنگ است. فرهنگ حاشیه و ذیلِ اقتصاد نیست، حاشیه و ذیلِ سیاست نیست، اقتصاد و سیاست حاشیه و ذیل بر فرهنگ اند؛ به این باید توجه كرد».
بر این اساس، اگر برای امور اقتصادی دغدغه وجود دارد، برای حوزه فرهنگ باید به مراتب دغدغه بیشتری وجود داشته باشد.
ثبت دیدگاه